Les 1: Introductie tot meditatie

Het begin is altijd het lastigst. Als mediteren eenmaal een gewoonte is geworden, gaat het zitten vanzelf. Maar zover komen de meeste mensen niet. Ik vroeg me af, waarom is dit zo? Mediteren geeft zo ontzettend veel voordelen, het is niet alsof je mensen moet overtuigen dat deze de moeite waard zijn. Daar ligt het probleem niet, als je het al een probleem kunt noemen. De discipline om het te doen, is dat dan de moeilijkheid? Douchen we niet elke dag, we koken, we eten, we ruimen op, we wassen onze kleding en maken het bed op.. We zorgen voor ons lichaam en voor onze omgeving, en niemand zou durven beweren dat dit veel discipline kost, of wel? Waarom dan, als het gaat om het zorgen voor de geest, het creëren van rust en harmonie van binnen, waarom zou dit dan discipline kosten? Waarom is 5 minuten stil zitten zo moeilijk?

Ik weet niet waarom jij deze cursus wil volgen, en nu deze tekst leest. Wat ik wel weet is dat er iets bij jou van binnen op zoek is naar rust, net zoals dat voor mij zo is. Als jij voor jezelf besluit – want meer is het niet – om de komende 3 maanden elke dag 5 minuten uit te trekken voor de meditatie, dan help ik jou dit doel te bereiken!

Maar, om deze rust te kunnen bereiken, moeten we eerst door een stukje chaos heen. Het is belangrijk om goed te begrijpen dat wanneer jij voor de eerste keer gaat zitten om te mediteren, alleen, thuis, met een to-do lijst van 100 dingen in je hoofd, dat dit niet heel ontspannen aan gaat voelen. De neiging bestaat dan om op dag drie op te geven, omdat ‘mediteren gewoon niet voor mij is,’ waarna je het simpelweg nooit meer probeert.. Ik verzeker je, chaos ervaren hoort erbij, en je doet het goed!

De gedachten en emoties die je de hele dag bij je draagt, die komen omhoog wanneer alles om je heen stil wordt, of beter nog – wanneer jij stil wordt. Dat je alleen maar chaos ervaart wanneer je voor het eerst gaat mediteren, is niet meer dan normaal. Dat je na jaren mediteren nog steeds chaotisch kan zijn, en meditaties ineens verschrikkelijk lang lijken te duren, ook dat is normaal. Gedachten zul je altijd hebben, die gaan niet weg. Mijn ervaring, hoe ik dit het beste kan omschrijven, is dat het net is alsof meditatie de volumeknop in mijn hoofd omlaag heeft gedraaid. De gedachten zijn er nog wel, alleen veel minder aanwezig en veel minder luid.

Dus al ga je je hele meditatie kwaad naar je wekker zitten staren totdat de 5 minuten voorbij zijn – het hoort er allemaal bij. Heb je het dan goed gedaan? Je hebt het dan extreem goed gedaan! Het is makkelijk om alleen te mediteren wanneer je je al goed en rustig voelt. Maar dat is niet wat wij doen, wij gaan elke dag mediteren. Ook op de dagen dat het moeilijk is. Want als je je op die momenten bewust wordt van je gedachten en emoties, is dat goud waard!

Nu ik het grootste bezwaar of excuus om niet te mediteren, hopelijk voor je onderuit heb gehaald, kunnen we beginnen. Het enige wat je nodig hebt is een plek waar je ongestoord kunt zitten, en een wekker om de tijd bij te houden. Maak je niet druk over je zithouding, dit behandelen volgende week. Zorg er voor nu alleen voor dat je comfortabel zit.

Meditatie 1

Zet je wekker voor 5 minuten. Sluit de ogen. Adem een aantal keer dieper in en uit, en keer dan terug naar een normaal ademritme. Probeer je lichaam zoveel mogelijk te ontspannen en blijf 5 minuten lang het ritme van de ademhaling observeren.

Hoe voelde dit? Kon je je aandacht (redelijk) goed bij de ademhaling houden? Waarschijnlijk viel het deze eerste keer heel erg mee en kon je je goed ontspannen. Had je er moeite mee, of werd je meteen druk? Maar toch de 5 minuten afgemaakt? Dan heb je het goed gedaan!

Voordat we doorgaan met de tweede meditatie-oefening wil ik je eerst uitleggen wat meditatie precies is. Meditatie (of Dhyana in het Sanskriet) begint bij het oefenen van de concentratie (Dharana). Dit betekent dat je je aandacht op één punt probeert te richten, en telkens wanneer je wordt afgeleid, breng je je aandacht weer terug naar dat punt. Wanneer je deze concentratie ononderbroken vast kunt houden, dan zit je in meditatie. 

Mediteren is dus niets meer en niets minder dan verlengde concentratie. En wat je dus eigenlijk doet als je ‘mediteert’, is het oefenen van je concentratievermogen. 

Meditatie 2

Zet je wekker voor 5 minuten. Sluit de ogen, maar richt je blik nu op je neus, of tussen de wenkbrauwen. De ogen zijn heel zacht en ontspannen, doe dit absoluut zonder enige dwang. Adem een aantal keer dieper in en uit, en keer dan terug naar een normaal ademritme. Probeer je lichaam zoveel mogelijk te ontspannen en blijf 5 minuten lang het ritme van de ademhaling observeren, terwijl je de ogen ontspannen en de blik naar voren gericht houdt.

Is het gelukt om de ogen stil te houden? Of was er veel beweging? Kon je je beter concentreren nu je ook de ogen mee moest nemen in de oefening? 

Dit was je eerste ervaring met éénpuntige concentratie! Goed gedaan. Je bent alweer aan het einde gekomen van de eerste les.

Opdracht week 1

Je gaat deze week elke dag 5 minuten mediteren. Ga comfortabel zitten, zet je wekker en probeer je blik naar voren gericht te houden en je te concentreren op de ademhaling (Meditatie 2).

Vul daarnaast de tracker in die je vindt op de volgende pagina. Eerst vul je de dagen van de maand in. Elke dag vervolgens waarop je mediteert, kleur dat vakje in. Vandaag heb je al gehad, dus dat vakje kun je al inkleuren!

Zo kun je aan het einde van de week (of maand, of jaar) je resultaten zien. 

© 2023 Lieneke’s Yoga Company