De betekenis van 5 klassieke yogahoudingen

Yoga met Lieneke

De Sanskriet namen van yogahoudingen zijn niet alleen mooi, ze voegen ook waarde toe. Elke yogahouding, elke asana, heeft haar eigen betekenis. Deze naam kan meer inzicht geven in de achtergrond of de uitvoering van de houding. Hieronder geef ik je 5 voorbeelden: de betekenis van 5 klassieke yogahoudingen.

1. Hanumanasana

Hanumanasana is de houding van Hanuman, de ‘apen-god’ uit het Hindoeïsme. Hanuman heeft het gezicht van een aap, het lichaam van een mens en een lange staart. In de mythologie is hij een bovenmenselijk wezen met buitengewone krachten en vermogens. Wanneer prinses Sita ontvoerd wordt en gevangen zit op het eiland Lanka, springt hij in één grote sprong (in spagaat!) over een zeestraat om haar te bereiken. Hij vindt haar en waarschuwt vervolgens haar man Rama, die Sita bevrijdt. Hanuman is in India een heel populaire god en wordt op grote schaal vereerd.

2. Janu Sirsasana

Janu Sirsasana is een van die houdingen waarover discussie bestaat over de betekenis, of beter gezegd, over de vertaling. Janu betekent knie en Sirsa betekent hoofd. Dit is niet omstreden, maar is Janu Sirsasana nu ‘hoofd naar de knie houding’, of ‘hoofd van de knie houding’?

Wanneer je kiest voor de eerste vertaling betekent dit dat je je hoofd naar de knie buigt en daardoor de rug heel rond maakt. Dit geeft een totaal andere uitvoering van de houding, dan de gebruikelijke rechte rug en de kin richting de scheen.

De tweede vertaling is voor mij daarom ook de meest logische. Deze houding opent het binnenbeen en de heup en maakt ruimte in de knie. Ook speel je in Janu Sirsasana B en C met de positie van de enkel en de voet, wat je uiteraard niet in de knie wilt voelen – maar de knie heeft zeker een hoofdrol!

3. Parsvakonasana

Parsvakonasana is een van die houdingen die je waarschijnlijk vaak oefent, maar nooit over nadenkt. Parsva betekent lateraal, zijde of gedraaid. Parsva Bakasana of Parsva Halasana bijvoorbeeld, zijn twistings. Hierin rek je uiteraard ook de zij op, maar op een hele andere manier. Hier past de betekenis lateraal (=zijkant) en zijde beter.

Kona vervolgens, betekent hoek. Dit maakt Parsvakonasana de zijkant-hoek-houding. Het voorste been is dus in een hoek van 90 graden, zodat je een diagonale lijn kan maken van je voet tot aan je vingers.

4. Salamba Sarvangasana

Schouderstand is veel makkelijker om uit te spreken en te onthouden, dus meestal gebruik ik deze naam. Maar de Sanskriet naam betekent iets heel anders, en geeft interessante informatie over de houding!

Salamba betekent ondersteund. Net zoals in Salamba Sirsasana, de ondersteunde hoofdstand, ondersteun je het hele lichaam met de armen en handen.

Sarvangasana kun je opbreken in drie woorden. Sarva, anga en asana. Sarva betekent alle en anga betekent ledemaat (denk ook aan ashtanga, de 8 ledematen, ofwel het 8-voudige pad). Dit maakt Sarvangasana de alle ledematen houding. De benen zijn dus net zo belangrijk als de armen. Probeer ze maar eens kaarsrecht te houden (de kaars, nog een Nederlandse naam/interpretatie van deze houding), dan voel je hoe hard ze moeten werken om de houding vast te houden.

Deze schouderstand, die veel meer is dan alleen een schouderstand, wordt door sommigen ook wel gezien als de koningin van de houdingen. De hoofdstand (Salamba Sirsasana) is de koning.

5. Urdhva Dhanurasana

Urdhva Dhanurasana wordt soms de boog, brug of het wiel genoemd. Wat is nu de juiste vertaling?

Urdhva betekent omhoog of omgekeerd. Dhanu betekent boog. Dhanurasana, waarbij je op de buik ligt en de enkels vast hebt, is dus de ‘reguliere’ booghouding. Urdhva Dhanurasana is de omgekeerde booghouding.

Denk daarbij niet aan een boog in een gebouw of een brug, maar een boog van een boogschutter. In Dhanurasana is dit duidelijker, omdat je hier spanning creëert door te trekken aan je enkels en af te zetten met je benen en voeten. Dezelfde spanningsboog kun je creëren in Urdhva Dhanurasana, door af te zetten met de handen en de voeten en de afstand tussen de handen en voeten steeds kleiner te maken. Door op deze manier ‘leven’ te creëren in de houding wordt het ook makkelijker om uiteindelijk op de kunnen staan vanuit de houding, of er via een ‘drop-back’ in te komen.

Namen van de yoga houdingen

Wil je meer namen van klassieke yogahoudingen leren? Dit gaat jouw yogalessen verrijken en geeft je meer inzicht in de houdingen!

Het is alleen niet altijd makkelijk om de Sanskriet namen te onthouden. Als je daar wel wat hulp bij kunt gebruiken, is het Namen van de Asana’s werkboek een uitkomst voor jou.