Hoeveel yogahoudingen zijn er?

Hierboven zie je een afbeelding van de Pashupati zegel, dat gevonden is in het huidige Pakistan. Het wordt gedateerd rond 2500-2000 voor Christus. Op het zegel zie je een persoon op een kleine verhoging in een zittende yogahouding, misschien wel Padmasana, de lotushouding. Hij wordt omringd door dieren; een olifant, buffel, tijger en een neushoorn. Wat de functie van de zegel precies is, dat weet niemand. 

De eerste yogahoudingen waren zithoudingen. Dit blijkt ook uit het woord asana, dat houding of ‘zit’ betekent. In de eerste teksten over yoga, zo’n 2000 jaar geleden, lezen we dat de zithouding gebruikt werd voor meditatiebeoefening. Er werden geen houdingen geoefend zoals nu, duizenden jaren geleden koos de yogi een gemakkelijke zithouding waarin hij of zij lange tijd kon zitten. 

In de middeleeuwen worden er voor het eerst meerdere yogahoudingen genoemd in verschillende teksten. In de 5e eeuw noemt Vyasa, in zijn commentaar op de Yoga Sutra’s van Patanjali, 11 yogahoudingen: Padmasana, Virasana, Bhadrasana, Svastika, Dandasana, Soparfraya, Paryahka, Kraunchnisadana, Hastiuisadana, Ustranisadana, Samasamsthana, Sthirasukha, Yathasuka en anderen (dus er waren er meer!).

Duizend jaar later, in de Hatha Yoga Pradipika, worden er 15 yogahoudingen uitvoerig beschreven door Yogi Swami Swatmarama. Van deze 15 houdingen zijn er 7 zithoudingen en 8 niet-zittende houdingen. Daarnaast worden er nog andere houdingen genoemd, dus in totaal geeft de Hatha Yoga Pradipika ons 84 asana’s. 

De hoeveelheid yogahoudingen is pas echt gaan stijgen toen de beoefening van Hatha Yoga ongeveer 100 jaar geleden naar het westen kwam. Met name Kuvalayananda is van groot belang geweest voor de ontwikkeling van Hatha Yoga. Hij combineerde de yogahoudingen met gymnastiek oefeningen van die tijd en ontwikkelde de eerste series van yogahoudingen.

Vanwege de vele gezondheidsvoordelen van de fysieke houdingen is de beoefening van yogahoudingen enorm gegroeid. Niet alleen zijn er veel houdingen bijgekomen, ook is onze beoefening van de houding(en) erg veranderd. Tegenwoordig gaan we van de ene naar de andere houding, soms in één enkele ademhaling. Er wordt in veel verschillende stijlen geoefend in een ‘flow’, met vloeiende bewegingen in de houdingen. Dit is een groot verschil met het stilzitten in één enkele yogahouding, zoals duizenden jaren lang de gewoonte was. 

Hoeveel yogahoudingen zijn er tegenwoordig? Het zijn er letterlijk duizenden, verdeeld over verschillende stijlen van yoga. In mijn Hatha Yoga Lesseries boek heb ik een overzicht van bijna 300 Hatha Yoga houdingen. Dat is veel. Hoeveel houdingen heb je daadwerkelijk nodig? Kies er een stuk of 20 uit, voornamelijk zithoudingen en probeer te mediteren in een van deze houdingen. Dat is meer dan genoeg!