Blessures in de Yoga
- Yoga met Lieneke
In een van mijn allereerste yogalessen, vertelde de docent dat het niet mogelijk was om blessures te krijgen door het doen van yoga. Deze illusie ben ik al redelijk snel kwijtgeraakt, helaas 🙂 Maar het illustreert wel een denkbeeld dat leeft binnen de yogawereld: Yoga zou goed moeten zijn voor het lichaam, dus als je er blessures door kunt krijgen, dan doe je het dus niet goed. Of, in het verlengde daarvan: dan doe je zelfs géén yoga. Veel yogalessen zijn door dit soort ideeën gereduceerd tot een zachte vorm van bewegingstherapie, waar veel geademd maar nauwelijks bewogen wordt. En dat is jammer!
Als je gaat kijken naar de echte klassieke yogahoudingen, de asana’s, dan zie je dat deze behoorlijk veel kracht en flexibiliteit kosten. En wanneer je deze houdingen gaat oefenen, en je je lichaam in allerlei (on)mogelijke posities wringt en strekt en twist, dan loop je ook het risico van blessures. Ter vergelijking: wanneer je gemiddeld 8 uur per dag achter een bureau of op de bank doorbrengt, heb je ook een groot risico op nek, schouder en rug ‘blessures’. Als je wandelt of hardloopt kun je hielspoor ontwikkelen, knieklachten krijgen, hamstrings blesseren, noem maar op. Bij alle mogelijke sporten – en wanneer je helemaal niet sport – kun je fysiek letsel oplopen. Je kunt ervoor kiezen om intensieve houdingen, en hun risico’s, te vermijden, maar dan mis je ook alle voordelen die ze brengen. En deze wegen wat mij betreft veel zwaarder!
Veelvoorkomende blessures
Er zijn een aantal blessures die specifiek zijn voor de yoga, en vooral ook onder yogadocenten vaak voorkomen. Hieronder 4 veelvoorkomende blessures die ontstaan door het doen van yoga. Klik op de links voor meer informatie.
Sommige mensen zullen ervaren dat door het doen van yoga pijnklachten verdwijnen, dat rugpijn afneemt, en dat ze meer ruimte ontwikkelen in de nek en schouders. Anderen ervaren juist dat oude blessures weer omhoog komen, en/of ontwikkelen nieuwe pijnklachten. Hoe is dit mogelijk? De pijn, stijfheid en zwakke plekken die je elke dag met je meedraagt ga je pas voelen wanneer je je lichaam in beweging zet. Het lichaam creëert spierspanning rondom pijnpunten om deze te beschermen, en yoga breekt deze spanning af, waardoor je weer opnieuw pijn kunt krijgen. Oude blessures komen zo weer omhoog, waardoor je de kans krijgt om ermee te werken en ze op te lossen.
Het is enorm belangrijk dat je werkt aan ontspanning én kracht, dat je nooit boven je macht werkt, en dat je goed let op de juiste alignment in houdingen, zodat je lichaam in balans blijft, en je lichaamshouding verbetert. Wanneer je van nature flexibel bent, leer kracht opbouwen. Wanneer je sterk bent maar erg stijf, leg dan meer focus op ontspanning. Want wanneer je alleen maar oefent wat voor jou goed voelt, blijf je dezelfde spieren gebruiken die je altijd gebruikt, en oude spanningspatronen in stand houden. Yoga hoort je helemaal in beweging te zetten! Door op een intensieve manier met yoga bezig te zijn leer je waar je klachten zitten en waar ze vandaan komen, leer je welke spieren je niet (goed) gebruikt, en leer je zelfs anders lopen, zitten, bewegen en leven.
Mijn blessures
Ik wil je niet afschrikken van de intensieve vormen van yoga, maar.. ik wil je wel een eerlijk beeld geven van de gevolgen van te veel en te intensief oefenen. Hieronder een lijst met alle blessures die ik in de loop der jaren heb opgelopen:
Kniepijn. In de foto bovenaan deze blog (Vatayanasana) knapte er tijdens een yogaweekend iets in mijn knie toen ik deze op de grond zette. Deze kniepijn heeft ongeveer een half jaar aangehouden.
Gekneusde tenen. Een hele lichte kneuzing, veroorzaakt door terug te springen vanuit Pincha Mayurasana in een lage plank. Ik landde net iets te hard!
Kniepijn 2. In mijn rechter binnenknie: Veroorzaakt door lotushoudingen en houdingen als Kurmasana. Doordat mijn bovenbeen niet volledig uitdraaide in deze houdingen, is er een pijnpunt ontstaan in de binnenknie.
Schoudertoppen. Door het doen van teveel planken toen ik eigenlijk nog niet sterk genoeg was, heb ik meerdere keren een pijnpunt ervaren aan de voorzijde van mijn schouders. Door goede techniek toe te passen, is deze pijn gelukkig weggegaan.
Pijn in de middenrug. Ik was net een stap te snel en te ver gegaan in een volledige Urdhva Dhanurasana. Hier heb ik zo’n 3 jaar last van gehad. Ik heb toen deze pijn begon een hele tijd geen achteroverbuigingen meer geoefend, maar de pijn ging pas weg toen ik juist weer (heel rustig en langzaam) diepe achteroverbuigingen ging oefenen. Hierdoor kon de verkramping oplossen.
Linker zitbot aanhechting. De oorzaak voor deze blessure is overstrekking van de hamstrings, richting het zitbot. Deze blessure heeft zich bij mij redelijk snel opgelost, maar sommigen hebben hier jaren last van. De enige oplossing is rust nemen voor de hamstrings!
Nekblessure. Dit is de ernstigste blessure die ik tot nu toe heb opgelopen. Ik heb letterlijk een aantal dagen plat gelegen. Ik oefende toen dagelijks de volledige hoofdstandserie en schouderstand serie (Iyengar Yoga), gevolgd door armbalans, benen-in-de-nek houdingen en diepe achteroverbuigingen. Ik werd die ochtend wakker met lichte nekpijn omdat ik verkeerd gelegen had, en na het – tegen interne waarschuwingen in – toch oefenen van mijn serie, was het raak. De eerste paar dagen kon ik helemaal niets, en daarna heeft het me ruim 2 maanden gekost om weer een paar minuten in de hoofdstand te kunnen staan. Nu, een aantal jaren later, moet ik nog steeds voorzichtig zijn met de schouderstand en ploeg.
Polsblessure. Deze blessure is mijn meest recente blessure, waar ik helaas al een aantal jaar last van heb. Naast intensief oefenen van inversies en armbalans, is deze blessure vooral ontstaan door het lesgeven. Door het vele corrigeren, snel houdingen voordoen, en te weinig rust nemen, zijn er ganglion cysts ontstaan op beide polsen. Dit jaar (2024) word ik geopereerd aan mijn polsen!
Dit is een flinke lijst, na 18 jaar intensieve yoga. Maar wat mij betreft zijn de voordelen van yoga vele malen groter dan de tijdelijke pijn van deze blessures. De fysieke kracht en stabiliteit, de mentale rust en de energie en alle andere positieve veranderingen die (een intensieve) yogabeoefening geeft, zijn de bovenstaande blessures meer dan waard! Daarbij hebben al mijn blessures me een belangrijke les geleerd, en mijn beoefening veranderd. Ik word steeds bewuster van mijn eigen lichaam, en ik word steeds sterker.
Yoga in een groepsles
Tot slot: Yoga is niet ‘one size fits all’ en de houdingen in een groepsles zijn daarom ook niet voor iedereen even geschikt. Elke houding heeft zijn specifieke uitwerking en effect, en wat voor de een heel erg goed kan zijn, is voor de ander wellicht te zwaar, of zelfs gevaarlijk. Neem daarom altijd zelf de verantwoordelijkheid voor je eigen lichaam in de yogales, overleg met de docent als het nodig is, en ga niet door als je pijn heb alleen maar omdat je met de groep mee wilt kunnen! Zie een groepsles yoga niet als de oplossing voor al je fysieke klachten en spanningen. Neem zelf de verantwoordelijkheid voor jouw eigen lichaam en jouw leven. Yoga is een hulpmiddel, een methode om bewuster in het leven te kunnen staan. Maar nooit ten koste van: Je hebt maar één lichaam, dus zorg er goed voor!
