Wil je Sanskriet leren?
- Yoga met Lieneke
Sanskriet is een belangrijk onderdeel van de yogabeoefening. De klassieke teksten van de yoga, zoals de Yoga Sutra’s en de Bhagavad Gita zijn geschreven in het Sanskriet. De namen van de yoga houdingen zijn in het Sanskriet. Er worden Sanskriet mantra’s gezongen bij veel spirituele bijeenkomsten. Kortom, net als yoga en meditatie is ook het bestuderen van Sanskriet al duizenden jaren een belangrijk onderdeel van het spirituele landschap.
Wat is belangrijk om te weten als je Sanskriet wilt gaan leren? Allereerst, Sanskriet is duizenden jaren oud en er bestaat daarom niet zoiets als hét Sanskriet. Naast het moderne Sanskriet – er komen elk jaar nieuwe woorden bij – zijn er twee periodes te onderscheiden, de Vedische periode en de klassieke periode.
De Vedische periode
De oudste Sanskriet tekst die we bezitten is de Rig Veda, een verzameling religieuze verzen, gedateerd rond 1700-1200 voor Chr. De Sanskriet taal zelf is uiteraard veel ouder, deze werd lange tijd mondeling doorgegeven, voordat het voor het eerst werd opgeschreven. Andere teksten uit de Vedische periode zijn de Puranas en de Upanishaden. Al deze teksten zijn geschreven in de meest originele vorm van Sanskriet die wij kennen.
De klassieke periode
Rond 500 voor Chr. begint de klassieke periode. Het Vedische Sanskriet werd toen gestandaardiseerd, doordat de taalkundige Panini de grammatica van het Sanskriet voor het eerst vastlegde. Zijn geschrift Ashtadhyayi, wat letterlijk 8 hoofdstukken betekent, is de enige grammaticale tekst van het Sanskriet. Alle andere teksten over Sanskriet grammatica die daarvoor bestonden, zijn verloren gegaan. We weten alleen van hun bestaan, doordat Panini ze noemt in zijn werk. Panini’s grammatica werd de nieuwe norm voor de Sanskriet taal.
Het nieuwe klassieke Sanskriet werd niet alleen gebruikt voor veel belangrijke Hindoestaanse teksten, maar ook volgers van het Boeddhisme en Jainisme maakten gebruik van klassiek Sanskriet. Terwijl de Vedische literatuur vooral bestond uit gebeden, mantra’s en andere zaken van belang voor de Vedische religie, was het klassieke Sanskriet veel breder. Naast religieuze geschriften werd het ook gebruikt voor heldendichten, poëzie, sprookjes, wetteksten, filosofie, geneeskunde, astrologie en wiskunde.
Het epische Sanskriet
Twee vormen van Sanskriet, dat valt nog wel mee toch? Helaas, hier stopt de variatie binnen de Sanskriet taal nog niet. Twee grote heldendichten bijvoorbeeld, de Mahabharata en de Ramayana, zijn geschreven in het epische Sanskriet (epos is een ander woord voor heldendicht). Deze teksten zijn samengesteld uit verhalen die tussen 400 voor Chr. en 300 na Chr. mondeling werden doorgegeven. Het epische Sanskriet lijkt op het klassieke Sanskriet, maar houdt zich lang niet altijd aan de grammatica van Panini.
Boeddhistisch hybride Sanskriet
Het Boeddhistische hybride Sanskriet, ook wel gemengd Sanskriet genoemd, is de laatste variatie die ik hier bespreek. Deze taal is een combinatie van het klassieke Sanskriet en de lokale Prakrit taal. Het Prakrit werd gesproken tussen ongeveer 500 voor Chr. en 500 na Chr. De Boeddha gebruikte deze taal, zodat de normale mensen (die geen Sanskriet bestudeerden) hem ook konden begrijpen. Uiteraard zijn er een aantal Boeddhistische teksten geschreven in dit gemengde Sanskriet, maar er zijn ook wetenschappers die geloven dat de Yoga Sutra’s van Patanjali overeenkomsten vertoont met het Boeddhistische hybride Sanskriet, meer nog dan het klassieke Sanskriet.
Waarom wil je Sanskriet leren?
boekeWil je Sanskriet leren om de Yoga Sutra’s beter te kunnen begrijpen? Of ben je geïnteresseerd in Sanskriet omdat je bijvoorbeeld regelmatig mantra’s zingt? Wil je de namen van de yogahoudingen leren? Of, wil je de Bhagavad Gita graag kunnen lezen? Wat is jouw reden om Sanskriet te willen leren?
Wanneer je weet waarom je Sanskriet wilt leren, kun je je studie beperken tot de studie van één vorm van Sanskriet of zelfs één Sanskriet tekst. Tijdens het onderzoek dat ik heb gedaan voor het schrijven van deze blog kwam ik telkens de statement tegen: Sanskriet leren is makkelijk. Daar kan ik het niet minder mee eens zijn. Zelf heb ik tijdens mijn universitaire studie een introductie in Sanskriet gevolgd en dat werd heel snel héél erg moeilijk. Ter illustratie, de grammatica van Panini heeft bijna 4000 regels en de volledige Sanskriet taal bevat meer dan 102 biljoen woorden. Tenzij je je leven wilt wijden aan de studie van Sanskriet, is een selectie maken niet alleen makkelijker, maar noodzakelijk.
Hoe kun je Sanskriet leren?
De meeste docenten bieden om deze reden ook geen volledige Sanskriet cursussen aan. Op LearnSanskrit.org bijvoorbeeld, versimpelen ze de taal voor je, zodat deze beter begrijpbaar wordt. Maar met deze kennis kun je nog geen klassieke teksten lezen. Anderen concentreren zich op één specifieke tekst, zoals het Nederlandse Talengek.nl, die je door het laten beantwoorden van vragen een deel van Patanjali’s Yoga Sutra’s beter wilt leren begrijpen. Dit is echter al meteen redelijk gevorderd. Mijn advies zou zijn om een cursus, website of boek te zoeken die precies aansluit bij wat jij specifiek wilt leren. Een website die ik graag gebruik is swamji.com. Hier geven ze je een vertaling en uitleg van alle individuele yoga sutra’s. Ook doen ze dit voor een aantal mantra’s.
Kun je geen specifieke bron vinden voor jouw Sanskriet tekst? Learnsanskrit.cc is een online woordenboek, waar je je Sanskriet woorden kunt opzoeken. Alle websites die ik hierboven noem zijn gratis, dus maak hier vooral gebruik van. Succes bij je studie!
Sanskriet namen van de houdingen
Wil je graag Sanskriet leren? Dan is het bestuderen van de namen van de klassieke yogahoudingen een heel goed startpunt. Kennis van het Sanskriet verrijkt jouw yogabeoefening en geeft meer inzicht in de yogahoudingen.
Het is alleen niet makkelijk om de Sanskriet namen te onthouden. Als je daar wel wat hulp bij kunt gebruiken, is dit werkboek een uitkomst voor jou!
© 2024 Lieneke’s Yoga Company