Alignment en anatomie van de yogahoudingen

Yoga met Lieneke

Wanneer je de individuele yogahoudingen gaat bestuderen zijn twee onderdelen van belang: alignment en anatomie. Van deze twee is alignment het belangrijkste.

Waarom is dit zo? Zelfs wanneer je verstand hebt van anatomie en de functies van alle spieren in het lichaam kent, dan nog loop je vast wanneer je deze kennis in praktijk gaat brengen. De koppeling tussen anatomie en de yogahoudingen, dat is alignment.

Alignment

Alignment, letterlijk uitlijning (van het lichaam), betekent de houding in balans is en energetisch klopt. Wanneer je de juiste alignment hebt gevonden, dan kun je dat voelen. Het effect van de houding kan dan volledig doorwerken in jouw lichaam.

Alignment is het vinden van de juiste acties ín de houdingen. Je lijnt het lichaam uit waardoor balanshoudingen licht worden, intensieve houdingen minder kracht nodig hebben en je nooit gaat hangen in houdingen die vragen om veel flexibiliteit.

Een voorbeeld. Hieronder zie je twee uitvoeringen van de hoofdstand. Het is direct duidelijk welke hoofdstand in alignment is en welke niet. Zie jij het verschil tussen deze twee houdingen? Op welke punten kun je de hoofdstand uit aligment corrigeren?

De eerste stap en een van de belangrijkste lessen die je kunt leren als docent is leren zien. Daarmee bedoel ik dat je kijkt naar de uitlijning van de houdingen, écht goed kijkt. Hier wil je kijken naar:
– De plaatsing van haar hoofd.
– De hoek in haar polsen en haar handen.
– De positie van haar schouders.
– Haar schouderbladen.
– De kanteling van haar heupen.
– Haar bilspieren en rotatie in de benen.
– Etc.

De tweede stap is weten welke aanwijzingen of welke acties je studenten kunt geven om de verkeerde alignment te corrigeren. In deze hoofdstand zie je dat haar schouders richting haar oren bewegen en dat ze niet op de juiste manier afzet in de grond met haar onderarmen. Wat zeg je om dit te corrigeren?

In de hoofdstand is het niet aan te raden om fysieke adjustments te geven. Ook is het heel lastig om in de hoofdstand zelf alignment de corrigeren.

Dit brengt ons bij de derde en laatste stap. Hoe breek je de hoofdstand af in verschillende onderdelen, zodat deze student kan werken aan een goede alignment?
– In welke andere houdingen komt deze schouderpositie, beenpositie, kanteling van de heupen, etc. ook terug?
– Welke houdingen kun je geven ter voorbereiding van de hoofdstand om te werken aan een betere basis?

ANATOMIE

Wanneer je helemaal thuis bent in alignment van de houdingen, heb niet meer nodig dan een basiskennis aan anatomie. Wanneer je weet hoe je iemand goed in een houding zet, is het een toevoeging om te weten wat er precies van binnen gebeurt, maar het is geen noodzaak.

Kennis van anatomie komt echter wel van pas wanneer er iets niet goed gaat. Bijvoorbeeld wanneer een student een blessure heeft of wanneer iemand vastloopt in een houding.

Lang geleden, heb ik in een van de studio’s waar ik werkte een presentatie gehad over anatomie en yin yoga. We kregen een video te zien van een stijve, iets gezette man met een inflexibele rug, die niet zo diep achterover kon buigen. Daarna zagen we dezelfde oefening nog een keer, dit keer uitgevoerd door een jong flexibel meisje die juist heel diep achterover kon buigen. De conclusie die getrokken werd: de botstructuur van de man was anders en belemmerde hem in zijn flexibiliteit.

Ik was met stomheid geslagen. Meenden ze dit nu serieus?! Helaas wel. Het idee dat sommige mensen anatomisch gezien bepaalde bewegingen niet kunnen maken en daardoor houdingen niet kunnen, is een hardnekkig excuus geworden voor heel veel mensen.

Nu zeg ik niet dat dit nooit waar is. In 0,2% van alle gevallen is er, misschien, daadwerkelijk iets aan de hand. Maar de man in de video had gewoon stijve schouders (en waarschijnlijk ook een verkeerde techniek).

Hopelijk maak ik hierdoor duidelijk dat een gebrek aan kennis een enorm obstakel kan zijn. Jouw spieren hebben soms jaren nodig om flexibeler te worden. Er zit soms zo veel spanning in de schouders dat het inderdaad voelt alsof je vastloopt en nog geen centimeter winst kan maken. Wanneer je dan toch door gaat duwen kun je zelfs een pijnpunt ontwikkelen aan de voorzijde van de schoudertoppen.

Je kunt dit pijnpunt oplossen door studenten te leren dat ze hun bovenarmen uit moeten draaien wanneer ze hun armen boven het hoofd uitstrekken. De Supraspinatus komt namelijk klem te zitten tussen de bovenarm en het schouderdak als je dit niet doet.

Eén kleine aanpassing in alignment kan weer vooruitgang geven en blessures voorkomen. Daarnaast is het vooral geduld hebben en de spieren de tijd gunnen die ze nodig hebben om te kunnen ontspannen en verlengen.

Alignment en sequencing

Waarom doen mijn schouders pijn? Wat is het precies dat pijn doet? Maar vooral, hoe los ik deze pijn op? Wat zijn de acties die ik moet doen om blessurevrij te oefenen? Hoe kom ik vooruit in de houdingen?

Deze vragen kun je beantwoorden wanneer je kennis hebt van alignment en anatomie. En dit is precies waar ik je mee help in het werkboek.

In veel boeken werken ze individuele houdingen uit. Dat is niet wat ik doe. Ik leg verbanden tussen de houdingen en leer je de belangrijkste aligment principes die je toe kunt passen op alle houdingen. Dit is het enige alignment (werk)boek dat je ooit nodig zult hebben.

Ik ben Lieneke

yoga beoefenaar en schrijver

Yoga heeft vanaf het begin een magische aantrekkingskracht op mij gehad. Het heeft mijn leven veranderd op manieren die ik niet voor mogelijk had gehouden.

Yoga is nu al meer dan 18 jaar onderdeel van mijn leven, het is datgene waar ik mijn 10.000 uur aan heb toegewijd. Naast het volgen van een yogaopleiding en talloze workshops, heb ik religiewetenschappen gestudeerd, afgesloten met een master in Interreligieuze Spiritualiteitsstudies.

Onderweg heb ik honderden mensen lesgegeven en geholpen op hún yoga weg. Het begon met lesgeven in sportscholen en buurthuizen, daarna heb ik een eigen studio gerund en nu werk ik online. Met mijn werkboeken hoop ik een waardevolle bijdrage te leveren aan de kwaliteit van yoga in Nederland. Door docenten te helpen fantastische yogalessen te geven.

Je bent nooit uitgeleerd als het gaat om yoga! Neem vooral een kijkje in de academy en kom regelmatig terug voor nieuwe boeken en blogs. Want er is voor mij niets mooiers dan yoga mogen delen.