Wat zijn de voordelen van Yoga?
- Yoga met Lieneke
1. Innerlijke rust
Dit is misschien niet het eerste effect dat je ervaart wanneer je voor het eerst een yogales volgt, vaak heeft dat meer tijd nodig (‘Wacht, been naar voren, mijn hand naast mijn voet, huh, wat?’), maar het is wel het meest belangrijke voordeel van de yogabeoefening en daarom staat deze op nummer 1.
De yogahoudingen en de mediatie aan het einde van de les brengen je aandacht in het lichaam en uit het hoofd. Het lichaamsbewustzijn vergroot, de ademhaling komt tot rust en de gedachten worden zachter en rustiger. Het tot stilstand brengen van de gedachten ís yoga:
Yogaś citta-vṛtti-nirodhaḥ Yoga is het stilzetten (nirodhah) van de wijzigingen (vrtti’s) van het denkvermogen (citta).
2. Fysieke ontspanning
Yoga vermindert stress, brengt de gedachten tot rust, ontspant het lichaam.. Dat klinkt allemaal heel erg goed, maar hoe doet de yoga dit dan?
Een belangrijk begrip is het autonome zenuwstelsel. Dit deel van het zenuwstelsel reguleert bijna alle onbewuste functies en processen in je lichaam, zoals je ademhaling, je hartslag, je bloeddruk, en de spijsvertering. Het autonome zenuwstelsel heeft twee onderdelen: het sympatische en het parasympatische zenuwstelsel.
Het sympatische zenuwstelsel regeert wanneer we gestressed zijn en verhoogt de bloeddruk, versnelt de ademhaling, stopt de spijsvertering, en maakt ons klaar voor allerlei mogelijke uitdagingen in het dagelijkse leven. Dit is een hele waardevolle functie, maar het wordt al snel problematisch als de actie van het sympatische zenuwstelsel niet wordt afgewisseld met de rust van het parasympatische zenuwstelsel. Dit deel van het zenuwstelsel verlaagt namelijk de bloeddruk en brengt de ademhaling tot rust zodat de spieren kunnen ontspannen en de spijsvertering zijn werk weer naar behoren kan doen.
Yoga oefeningen, zoals rustige houdingen en meditatie bevorderen de werking van het parasympatische zenuwstelsel, zodat we ons kunnen ontspannen en de stress van het dagelijkse leven kunnen loslaten. Maar niet alle yogahoudingen zijn ontspannend: Veel van de actieve en inspannende yoga houdingen activeren just het sympatische zenuwstelsel, zodat je met behulp van een rustige en gecontroleerde ademhaling je stressniveau onder controle leert houden. Wat je op de mat leert, werkt door in de rest van je leven!
De combinatie van deze twee, eerst actief bezig zijn en daarna ontspanning, heeft overigens vaak een dieper effect dan ontspanning alleen. Dus eerst zweten op de mat, en daarna een welverdiende Savasana of meditatie, doet het autonome zenuwstelsel goed!
3. Gezondheid
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing Yoga verbetert de bloedsomloop, maakt je botten sterker, voorkomt vroegtijdige slijtage aan je gewrichten, verbetert je lichaamshouding, vergroot je flexibiliteit, je kracht en je balans, versterkt je immuunsysteem, reguleert de hormoonhuishouding, houdt je jong, zorgt ervoor dat je op gewicht blijft, verlicht chronische klachten, vermindert stress, angst, depressie.. De lijst van voordelen voor de gezondheid is lang! elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
4. Yoga verlicht pijn
Yoga kan een belangrijk hulpmiddel zijn bij het verlichten van fysieke pijn. Natuurlijk is hier persoonlijke afstemming nodig en zijn niet alle oefeningen zomaar goed, maar met een juist programma kunnen klachten verminderen of zelfs helemaal verdwijnen. Een kleine greep uit de hoeveelheid fysieke klachten waarbij yoga hulp kan bieden: Menstuatiepijn, pijn in de onderrug, schouderpijn, RSI, knieklachten, nekpijn en hoofdpijn.
5. Yoga confronteert je met jezelf
Confronteert je met jezelf? Hoezo is dat een voordeel zal je nu misschien denken! Laat me je proberen uit te leggen hoe waardevol dit is. Hoe vaak hoor ik niet van mensen die op proefles komen: ‘Wow wat ben ik stijf!’ en nog vaker ‘Ik heb spieren gevoeld waarvan ik niet wist dat ik ze had.’ Sommigen zie ik nooit meer terug, maar voor anderen is deze fysieke confrontatie de allereerste stap op hun yogapad.
Yoga helpt je voelen waar je persoonlijke obstakels liggen. Op fysiek niveau betekent dit pijn, spierspanning, zwakke plekken en blessures. Op mentaal niveau kan het zijn dat mensen doorgaan terwijl ze eigenlijk een stapje terug zouden moeten doen, of juist opgeven terwijl ze verder zouden kunnen gaan. Er ontstaat frustratie omdat iets niet lukt, onzekerheid omdat de rest van de groep ‘het beter kan’.. Wat omhoog komt is voor iedereen anders, maar één ding is universeel: de yoga oefeningen confronteren je met al je spanningen in je lichaam, én je manier van omgaan met alle emoties die omhoog komen.
Yoga helpt je groeien, en zonder het overwinnen van persoonlijke valkuilen, muren en obstakels, is er ook niet veel persoonlijke groei. Wanneer je in je dagelijkse leven ook altijd maar doorgaat en niet goed luistert naar signalen van je lichaam, zul je dit in de yogales ook doen. Alleen in een yogales word je gebombardeerd met signalen van het lichaam, en heb je de kans om weer opnieuw een relatie met je lichaam aan te gaan. Dit betekent op de lange termijn dat je andere keuzes kunt gaan maken; misschien ga je wel meer rustmomenten inbouwen in je dag, één vrije avond per week voor jezelf inplannen, omdat je op tijd signalen van je lichaam doorkrijgt dat je genoeg hebt gehad. Dat is een stuk beter dan een migraine aanval, of door je rug gaan!
6. Bewust leven
Wanneer yoga echt een onderdeel van je leven wordt, gaat de beoefening langzaam maar zeker ook de rest van je leven overnemen. Dat is in ieder geval wat er bij mij gebeurde! Ik weet nog goed dat ik nog maar net begonnen was met dagelijks mediteren, ik geloof dat het een maand of drie was, toen ik opeens een inzicht kreeg die ik niet verwacht had. Ik zat te eten en kauwde op een stukje vlees, en ineens was ik me er heel bewust van dat ik een spier van een beest in mijn mond had. Omdat ik ‘echt een vleeseter’ was, leek vegetarisch eten niet heel realistisch voor mij, hoezeer ik ook respect had voor de vegetariers die ik kende. Tot ik me in dat moment realiseerde: ‘Je kunt toch geen dieren eten? Ze hebben spieren net zoals wij, en die eten wij?’ Wat ik aan het doen was leek ineens heel erg vreemd, absurd zelfs. Dat is de laatste keer (als ik een maaltijd een paar weken later niet meetel, waar ik een beetje onder druk gezet werd om toch mee te eten) dat ik ooit vlees heb gegeten. Het was niet eens echt een keuze, het kostte geen moeite, ik werd me alleen bewust van wat ik eigenlijk aan het doen was, en mijn levenstijl veranderde.
Dit voorbeeld noem ik omdat dit een hele plotselinge en duidelijke verandering was voor mij, maar er zijn nog zeker honderden andere momenten van inzicht geweest, zowel klein als groot, die stuk voor stuk mijn leven een meer positieve richting hebben gegeven.
Bewustwording van je eigen gedrag, emoties en denkpatronen, en (kleine) verschuivingen hierin, hebben uiteindelijk een grote verandering tot gevolg. Een paar weken geleden was ik motivational video’s aan het kijken op YouTube, en ik geloof dat het Tony Robbins was die het volgende voorbeeld noemde: Hij was golf aan het leren met een vriend, en sloeg de bal tientallen meters de verkeerde richting op. Hij baalde van die afwijking van zoveel meter, maar toen zei zijn vriend, ‘Nee, je zat er geen 20 meter naast – je zat er maar 2 millimeter naast!’ Een kleine afwijking in je slag, betekent een hele grote afwijking op de lange afstand. Dit is een mooie vergelijking voor het feit dat een kleine verandering vandaag, van slechts een paar milimeter, in 10 jaar een groot verschil kan betekenen in de kwaliteit van je leven. Een paar minuten mediteren per dag lijkt niet erg significant, maar als je daardoor meer bewuste keuzes gaat maken in je leven, kan deze beoefening over de loop van de jaren je leven volledig transformeren!
7. Vergroot de concentratie
Concentratie is erg moeilijk. Vooral in deze moderne maatschappij, waar informatie heel snel te verkrijgen is, en als het niet interessant is, of de pagina niet snel genoeg laadt, klikken we gewoon weg op zoek naar iets anders wat onze nieuwsgierigheid bevredigt. Maar je kunnen concentreren op een boek, of het leren van een nieuwe vaardigheid, of het studeren voor een tentamen, is niet hetzelfde als wat yoga verstaat onder concentratie. Het Sanskriet woord voor concentratie is Dharana, en dit is de 6e stap op het achtvoudige pad uit de Yoga Sutra’s. Dharana betekent de aandacht richten op één punt. Dit kan een woord zijn, een beeld, een persoon, stilte, licht, maakt niet uit, zolang de aandacht maar éénpuntig wordt gemaakt. De beoefening van Dharana is de aandacht telkens weer terugbrengen naar dit punt, telkens en telkens opnieuw, totdat de aandacht daar vastgehouden kan worden. De aandacht continu vasthouden is Dhyana, de 7e stap, meditatie. Wat we dus eigenlijk doen als we gaan zitten in meditatie, is oefenen in concentratie, met kleine momenten van meditatie (op goede dagen). Gedachten en emoties leiden ons af en trekken onze aandacht naar het verleden of de toekomst, en deze proberen we telkens weer terug te brengen naar één punt. In yoga houdingen kun je dit ook oefenen; wanneer je omvalt in een balanshouding als Vrksasana, of in een twist zoals Parivrtta Trikonasana, dan had je je aandacht er niet bij!
Wat is hier nu het voordeel van? Wat hebben we aan een betere concentratie? We kunnen beter studeren, raken minder snel afgeleid van onze doelen, zijn effectiever op werk, hebben meer aandacht voor anderen in relaties, we worden minder geleid door emoties en hebben meer keuzevrijheid.. misschien kun je er zelf nog meer bedenken?
8. Verbetert de slaap
Het laatste punt is beter slapen. Hoe heerlijk is het om ‘s avonds in bed te gaan liggen, je ogen dicht te doen om vervolgens moeiteloos in slaap te vallen! Zelf doe ik eigenlijk altijd een korte meditatie voordat ik ga slapen, zodat mijn gedachten een beetje tot rust komen en ik al wat indrukken van de dag kan verwerken. Heel soms sla ik dit wel eens over als ik erg moe ben, maar meestal duurt het dan toch langer voordat ik in slaap val dan wanneer ik wel even was gaan zitten. Als ik een onrustige nacht heb kom ik soms uit bed en dan doe ik een aantal ontspanningsoefeningen, en/of een extra meditatie, zodat ik vervolgens rustiger in kan slapen.
De yoga oefeningen die je het beste kunt doen om tot rust te komen zijn vooroverbuigingen, inversies (zoals de ploeg en de schouderstand), en liggende houdingen zoals Supta Baddha Konasana en Supta Virasana. Achteroverbuigingen, twistings en inversies zoals de hoofdstand wil je vermijden, omdat deze juist energie geven.
Een laatste tip: Op dagen waarop ik intensief yoga heb geoefend kom ik veel en veel beter in slaap dan dagen waarop ik dit niet heb gedaan. Dit hoor ik ook terug van mijn studenten. (Oefenen dus 🙂
© 2024 Lieneke’s Yoga Company